Шымкент қаласының кәсіпкерлер палатасында кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі кеңестің отырысы өтті.
Кеңесте кәсіпкерлер үшін өзекті тақырып – жер учаскелерін мемлекет мұқтажына алу мәселелері қаралды. Кәсіпкерлер палатасы директорының орынбасары Майя Исаеваның айтуынша, бұл мәселе қазіргі таңда өзекті болып тұр. Палатаға түсетін арыз-шағымның жартысына жуығы осы салаға қатысты.
«Бірнеше азаматтық істі зерделеу нәтижелері бойынша сотқа дейінгі келісу рәсімі өткізіле бермейтіні анықталды. Ал ҚР «Мемлекеттік мүлік туралы» заңында даулы мәселелерді келісім комиссиясының алаңында қарау көзделген, бұл сот органдарына жүктемені едәуір төмендетіп, мемлекет мұқтажына алу рәсімін жеделдетер еді. Мысалы, 2021-2024 жылдардағы азаматтық істерді зерделеу нәтижесінде анықталғаны, өтемақы төлей отырып жер учаскелерін мемлекет мұқтажына алу бойынша азаматтық істердегі арыз-шағымдардың барлығы дерлік қанағаттандырылатыны белгілі болды, бұл ретте төлемақы 10-20%-ға артық төленеді», – деді Майя Исаева.
Палата директоры орынбасарының айтуынша, азаматтық істерді зерделеу кезінде жер учаскелері ҚР «Мемлекеттік мүлік туралы» заңында көзделген алу рәсімі өткізілгенге дейін мемлекеттік мұқтажы үшін алыну фактілері анықталған. Палатада бұған дейін осыған ұқсас жағдайлар бойынша өтініш қаралған және бұл жолы тағы бір кәсіпкер көмек сұрап отыр.
Кеңес мүшелері егер тиісті басқармалар даулы мәселелерді келісім комиссиясының алаңдарында талқылау практикасын қолданса, сотқа шағым азаяр еді деген пікір білдірді.
Жиынға қатысқан Шымкент қаласы жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасы басшысының орынбасары Өмір Қалыбаев мұндай мәселелер өтемақы шешімімен келіспейтін тұлғаларға қатысты туындайтынын жеткізді.
«Қонаев даңғылының жалғасын салу жобасы бойынша 100-ге жуық жер учаскесін мемлекет мұқтажына алу мәселесі толық шешілген. 37 нысанның ішінде төрт-бесеуі ғана өтемақымен келіспей, сотқа жүгінген. Сот шешімімен қосымша сараптама тағайындалды, екі нысанның бағасына 2-3 млн теңге қосылды. Дегенмен, соттың шешімімен есеп-шоттарына ақша аударылса да иелері келіспей, үйлерінен шықпай қойды. Осыған байланысты сот орындаушылармен барып, сот шешімі орындалды», – деді Өмір Қалыбаев.
Жиында Шымкент қаласы прокурорының аға көмекшісі Нұржан Нұрланұлы мұндай мәселелердің қалада аз емес екеніне тоқталды.
«Мысалы, Арғынбеков көшесі 2014 жылы пайдалануға берілді. Ал осы уақытқа дейін сол жолдың бойында он жыл бойы мемлекеттік мұқтажға алынбаған жер учаскелері бар деген мәлімет бар. Осындай келеңсіздіктің алдын алу үшін жергілікті атқарушы орган тарапынан мемлекет мұқтажына жер учаскелерін алу мәселесін жүйеге қою керек, ол үшін тиісті басқармалар арнайы іс-шаралар жоспарын түзуі керек», – деді Нұржан Нұрланұлы.
«Жуырда қала әкімдігі аппаратынан тапсырма берілді. Енді тиісті басқармалардан жер учаскелерін мемлекет мұқтажына алуға қатысты барлық мәселе талқыланып, қарауға ұсынылады. Оған қоса тиісті жер учаскелеріне ревизия жасап жатырмыз», – деді қалалық жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасы басшысының орынбасары Өмір Қалыбаев.
Жиын соңында Кеңес төрағасы Мелес Сейтжанов Кеңес мүшелерінің ұсынысымен:
— тиісті басқармаға мемлекет мұқтажына алынатын жер учаскелерінің меншік иелерімен өзара іс-қимыл жасау не келіспеушіліктер туындаған кезде келісу комиссияларының алаңында талқылау мүмкіндігінің болуын түсіндіруді;
— Кеңесте қаралған мәселелерді қарау үшін әкімдік басқармаларымен тиімді өзара іс-әрекет ету бойынша қала әкімімен кездесу ұйымдастыруды;
— сәулет, қала құрылысы және жер қатынастары басқармасына келісім комиссиясының құрамына Шымкент қаласының кәсіпкерлер палатасының өкілін, Палата жанындағы Өңірлік кеңес мүшелерін қосуды ұсынды.
Айта кетейік, Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Жер қатынастары саласындағы мемлекеттік қызметтерді цифрландыру туралы Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы» заңына қол қойған болатын. Ондағы мақсат жер заңнамасын жетілдіру, жер учаскілерін берудегі тәртіп пен үрдісті жеңілдету және тұрғындарға көрсетілетін қызмет сапасын жақсарту. Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының Жер кодексі 44-2 бабпен толықты. Бұл бап жер учаскелерін беру кезіндегі жаңа электрондық тәртіпті реттейді.